Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Χαρακτηρίζεται από έλλειψη προσοχής, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα, και εμφανίζεται σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας σε ποσοστό από 3% έως 6%. Τα χαρακτηριστικά αυτά δημιουργούν ποικίλα προβλήματα στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον καθώς και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.

Η ακριβής αιτιολογία της ΔΕΠΥ δεν είναι γνωστή, ωστόσο οι περισσότεροι επιστήμονες συγκλίνουν στην εμπλοκή νευρολογικών και γενετικών παραγόντων.

Ως «απροσεξία» ορίζεται η αδυναμία συγκέντρωσης και παρατεταμένης διατήρησης της προσοχής, ιδιαίτερα σε δραστηριότητες αυξημένης δυσκολίας. Συμπτώματα απροσεξίας:
• αδυνατεί να εστιάσει και να διατηρήσει την προσοχή του σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας στο σχολείο με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να ολοκληρώσει τα καθήκοντα του.
• φαίνεται σαν να μην ακούει όταν του μιλούν
• δεν ακολουθεί μέχρι τέλους τις οδηγίες που του δίνονται και αδυνατεί να τελειώσει τις σχολικές του εργασίες
• αποφεύγει ή είναι απρόθυμο να αναλάβει καθήκοντα που απαιτούν σταθερή και διαρκή νοητική προσπάθεια
• συχνά χάνει τα πράγματά του
• διασπάται εύκολα η προσοχή του από εξωτερικά ερεθίσματα
• συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες

Ως «παρορμητικότητα» ορίζεται η αδυναμία οργάνωσης και ελέγχου των αντιδράσεων σε επίπεδο λόγου, πράξεων και συναισθημάτων.
Συμπτώματα παρορμητικότητας :
• απαντά απερίσκεπτα προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση
• δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του
• συχνά διακόπτει ή ενοχλεί με την παρουσία του τους άλλους

Ως «υπερκινητικότητα» ορίζεται η αυξημένη και μη ελεγχόμενη ανάγκη για κινητική δραστηριότητα, ακόμα και σε περιστάσεις που δεν προσφέρονται για ανάλογη δραστηριότητα.
Συμπτώματα υπερκινητικότητας :
• κινεί νευρικά χέρια και πόδια ή στριφογυρνά στη θέση του
• σηκώνεται από τη θέση του στην τάξη ή σε άλλες καταστάσεις
• τρέχει εδώ κι εκεί, σκαρφαλώνει και στριφογυρνά με τρόπο που δεν ταιριάζει στις περιστάσεις
• συχνά δυσκολεύεται να παίξει ή να συμμετέχει ήσυχα σε δραστηριότητες κατά τον ελεύθερό του χρόνο
• συχνά μιλά πολύ και ακατάπαυστα

Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ επίσης μπορεί να παρουσιάζουν :
– προβλήματα λόγου
– μαθησιακές δυσκολίες
– προβλήματα στις συναναστροφές τους με τους συνομήλικους
– δυσκολίες στις κοινωνικές τους δεξιότητες
– προβλήματα συμπεριφοράς
– χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η έγκαιρη διάγνωση στοχεύει στην κατάλληλη παρέμβαση. Για την αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ εφαρμόζεται εξατομικευμένο πρόγραμμα που σκοπό έχει την πολύπλευρη διαχείριση των δυσκολιών του παιδιού και του περιβάλλοντός του.