ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΑΒΑ Lovaas (Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς)

Ευρέως διαδεδομένο πρόγραμμα πρώιμης εντατικής παρέμβασης σε παιδιά με αυτισμό. Στοχεύει στη διδασκαλία νέων δεξιοτήτων και έπειτα στη γενίκευση αυτών των γνώσεων σε άλλα πλαίσια (σχολείο, σπίτι, παιδική χαρά κ.α.). Στηρίζεται στη διαρκή συνεργασία της οικογένειας, με τους θεραπευτές αλλά αργότερα και με το σχολείο. Το πρόγραμμα για να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει να είναι εντατικό, δηλαδή να εφαρμόζεται (σύμφωνα πάντα με τις έρευνες) 10 με 40 ώρες την εβδομάδα. Η πρώιμη εντατική παρέμβαση, έχει δείξει εξαιρετικά σημαντικές βελτιώσεις σε παιδιά με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, βοηθώντας την ένταξή τους στο σχολικό πλαίσιο αλλά και τη γενικότερη, καθημερινή τους λειτουργικότητα και επικοινωνία.

PECS (Σύστημα Επικοινωνίας μέσω Ανταλλαγής Εικόνων)

Πρόγραμμα επικοινωνίας όπου τα άτομα στο αυτιστικό φάσμα, χωρίς λειτουργικό λόγο ή χωρίς καθόλου λόγο, χρησιμοποιούν εικόνες αντικειμένων αρχικά μία και έπειτα συνδυάζοντάς τες, προκειμένου να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους, αποδεκτά. Ωστόσο, είναι απαραίτητη η εκπαίδευσή τους σε αυτό σταδιακά από εξειδικευμένους θεραπευτές. Το PECS χρησιμοποιείται υποστηρικτικά και συνοδευτικά με την τυπική ανάπτυξη της γλώσσας, βοηθώντας τον εκπαιδευόμενο να κατανοήσει βασικές αρχές επικοινωνίας. Το PECS βασίζεται στη θεωρία της Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς (ΑΒΑ).

Μάκατον (Μakaton)

Πρόγραμμα ανάπτυξης της επικοινωνίας μέσω της χρήσης νοημάτων αλλά και γραπτών συμβόλων που υποστηρίζουν τον προφορικό λόγο ατόμων με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος. Στόχος του είναι να διευκολύνει την κατανόηση και εκφορά του προφορικού λόγου. Μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά περιβάλλοντα (σχολείο, σπίτι, νοσοκομείο, οικοτροφείο κ.α.).

ΤEACCH (Θεραπεία και Εκπαίδευση Παιδιών με Αυτισμό και Διαταραχές Επικοινωνίας)

Πρόγραμμα εναλλακτικής εκπαίδευσης για παιδιά με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος που εφαρμόζει παρεμβάσεις στο ημερήσιο πρόγραμμα του παιδιού. Αφορά κυρίως τον τόπο δόμησης και φυσικής οργάνωσης του περιβάλλοντος του παιδιού (σχολική τάξη, δωμάτιο, θεραπευτική αίθουσα) έτσι ώστε να είναι λειτουργικό και βοηθητικό για το παιδί. Δομημένο περιβάλλον σημαίνει πως τα έπιπλα και τα αντικείμενα είναι με τέτοιο τρόπο οργανωμένα, έτσι ώστε να γίνεται εύκολα κατανοητό από το παιδί ποια δραστηριότητα γίνεται σε ποιο σημείο. Αυτή η οργάνωση προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας και προβλεψιμότητας μέσα από την ρουτίνα. Επίσης, είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά στην αυτοαπασχόληση με μια ατομική δραστηριότητα/εργασία και να μπορούν να παραμένουν για κάποιο χρονικό διάστημα σε ένα μέρος. Επιπρόσθετα στις δομημένες τάξεις υπάρχουν συγκεκριμένοι χώροι για ομαδικές αλλά και ατομικές δραστηριότητες και εργασίες. Οι συνθήκες είναι έτσι ώστε να επιτρέπουν ευκολότερα τη μετάβαση των παιδιών από τη μια δραστηριότητα στην άλλη.

Κοινωνικές ιστορίες (socialstories)

Μέθοδος διδασκαλίας κοινωνικών δεξιοτήτων και εννοιών σε άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος μέσω εξατομικευμένων κειμένων με εικόνες, για διάφορες καθημερινές, κοινωνικές καταστάσεις που δυσκολεύουν τα παιδιά αυτά. Οι ιστορίες παρουσιάζονται με οπτικό υλικό και πληροφορίες για το ενδεδειγμένο τρόπο αντίδρασης και συμπεριφοράς σε διάφορα περιβάλλοντα και κοινωνικές καταστάσεις έτσι ώστε τα παιδιά αυτά να είναι προετοιμασμένα και να έχουν κατανοήσει καλύτερα το πλαίσιο. Τα θέματα των κοινωνικών ιστοριών αφορούν το παιχνίδι, συμπεριφορές στο σχολείο, στο σπίτι, στο γιατρό, στα μαγαζιά, στην παιδική χαρά και σε άλλα πλαίσια του παιδιού.

Νοηματική γλώσσα

Η νοηματική γλώσσα είναι η φυσική γλώσσα των κωφών και βαρήκοων.

Χρησιμοποιείται ως εναλλακτικός τρόπος επικοινωνίας καθώς πρόκειται για μία γλώσσα οπτικοκινητική και όχι προφορική.

Εκφράζεται με χειρομορφές, δηλαδή με τις κινήσεις των χεριών ή των δακτύλων, την έκφραση του προσώπου και τις κινήσεις του σώματος.

Αποτελεί ένα αυτόνομο γλωσσικό σύστημα, το οποίο εξυπηρετεί απλές καθημερινές ανάγκες